Oświetlenie do kuchni powinno być nie tylko estetyczne, ale i praktyczne. Wnętrze to jest jednym z najczęściej używanych pomieszczeń w domu. To tutaj przygotowujemy posiłki, kroimy, gotujemy. Dlatego też oświetlenie powinno przede wszystkim stwarzać możliwość bezpiecznego wykonywania tych czynności.
Jakie oświetlenie kuchni?
Szukając odpowiedzi na pytanie „Jak zaplanować oświetlenie kuchni?” należy przede wszystkim dobrze określić rozmieszczenie punktów świetlnych. Jest to związane z pełnioną przez nie funkcją. Oświetlenie możemy podzielić na kilka rodzajów: ogólne, miejscowe, dekoracyjne oraz „dyżurne”.
Ogólne (zazwyczaj główne) jak sama nazwa wskazuje, służy do ogólnego oświetlenia pomieszczenia. Miejscowe skupia się na konkretnych jego strefach. Tu można też się spotkać ze sformułowaniem „zadaniowe” przeznaczone do oświetlenia określonych miejsc pracy. Dekoracyjne natomiast nie jest konieczne jako osobny obwód oświetleniowy. Może jednak takim być. Wtedy stanowi tylko funkcję dekoracyjną. Może też być zintegrowane z innym rodzajem oświetlenia. Wtedy instalowane lampy muszą spełniać nie tylko swoją funkcję oświetleniową, ale również dekoracyjną.
Jak zaplanować oświetlenie do kuchni?
Zacznijmy od zidentyfikowania najważniejszych miejsc do oświetlenia:
- miejsce przygotowywania posiłków (stół, blat roboczy),
- płyta grzewcza,
- piekarnik,
- zlewozmywak,
- lodówka,
- zawartość szafek,
- miejsce spożywania posiłków,
- ogólna przestrzeń kuchni.
Wymienione powyżej miejsca są tymi, które wymagają bezpiecznego i dokładnego oświetlenia. W przypadku płyty grzewczej i piekarnika warto pamiętać, by lampy wytrzymywały pracę w podwyższonej temperaturze. Zlewozmywak natomiast należy oświetlić tak, by myte naczynia, były dobrze widoczne.
Część z tego oświetlenia jest zrealizowana przez producentów określonych urządzeń. Są one po prostu wmontowane w te kuchenne urządzenia. Przy ich wyborze warto więc zwrócić uwagę na to, jak są wykonane pod względem emitowanego światła. Jego rozkładu i skutku oświetleniowego. Przykładowo w lodówce często można spotkać, jeden punkt świetlny na jej górze. Lepszym natomiast rozwiązaniem będzie pasek świetlny, który na wewnętrznej ściance lodówki ciągnie się od góry do dołu. Wtedy produkty na różnych półkach będą lepiej widoczne.
Odpowiednie i właściwie rozmieszczone światło, umożliwi wykonywanie czynności bezpiecznie i efektywnie.
Oświetlenie sufitowe — czy wystarczy?
Przeważnie za główne źródło światła służy lampa umieszczona na suficie w centralnym punkcie pomieszczenia. Jeśli w takiej sytuacji będziesz korzystał/korzystała z blatów umieszczonych pod ścianami, to staniesz do tego światła tyłem, zasłaniając sobą padające światło. To nie jest dobre rozwiązanie oświetleniowe. W takim przypadku warto doposażyć kuchnię w dodatkowe źródła światła.
Lampa sufitowa dobrze sprawdzi się jako ogólne oświetlenie przestrzeni, ale do oświetlenia miejscowego nie wystarczy.
W miejscach, gdzie najczęściej wykonuje się pracę, czyli przy zlewie, stojących szafkach, kuchence, należy więc zamontować dodatkowe lampy. Najczęściej są one ukryte pod wiszącymi szafkami kuchennymi. W przypadku płyty grzewczej to oświetlenie powinno być dostarczone razem z okapem podszafkowym lub kominowym.
Alternatywą do głównego centralnego źródła światła jest umieszczenie lamp na górze wiszących szafek i skierowanie ich w sufit. Zapewni to oświetlenie łagodne dla oczu, a zarazem optycznie podwyższy sufit. Jeżeli posiadasz (lub planujesz kupno) szafki z przeszklonymi drzwiczkami, możesz wewnątrz zamontować lampki, które stworzą przytulną i stylową atmosferę.
Ze względów praktycznych odpowiednie oświetlenie powinno posiadać kilka systemów światła.
1. Oświetlenie ogólne kuchni
Oświetla całe wnętrze kuchni. Może zostać zrealizowane za pomocą lampy wiszącej, plafonu lub opraw instalowanych centralnie na suficie. Jeśli w kuchni stoi stół, to lampa oświetlenia ogólnego może być powieszona nad stołem. Można wtedy też zastosować lampę/lampy, które poprzez swoją budowę będą w większym stopniu oświetlały stół niż pozostałą część pomieszczenia. Światło z takich lamp powinno być wówczas bardziej skierowane w dół niż w górę.
Możesz też zastosować lampy schowane nad wiszącymi szafkami i oświetlającymi sufit. Uzyskasz wtedy bardzo miękkie i przyjemne dla oka odbite od sufitu światło.
Oświetlenie ogólne za pomocą układu trzech lampek o wąskim kącie świecenia. Możliwość ich nakierowywania umożliwia skierowanie światła zarówno na blat stołu, jak i na wiszące szafki. Jednak ciemny sufit obniża optycznie wnętrze.
2. Miejscowe oświetlenie podszafkowe blatów
Blaty, wyspy, zlewozmywak, to miejsca, które powinny być szczególnie jasno oświetlone. Można tu zastosować różne źródła światła, łącznie ze świetlówkami, halogenami lub nowszymi LED-ami. Ważne jest, by posiadały one wysoki współczynnik oddawania kolorów. Chcemy przecież w naturalnych kolorach widzieć produkty, z których przygotowujemy posiłek.
Jeśli nad tymi miejscami masz wolną przestrzeń, to możesz tu zastosować lampy wiszące spuszczane z sufitu. Jeśli natomiast masz nad nimi zamontowane szafki wiszące, to oświetlenie powinno być zamontowane pod tymi szafkami.
Oświetlenie instalowane pod wiszącymi szafkami oraz w okapie kuchni.
W tym miejscu warto jeszcze wspomnieć o właściwym rozmieszczeniu tego podszafkowego oświetlenia. Często można spotkać rozwiązania, w których lampy instalowane są pod szafką tuż przy ścianie. Na pewno skutecznie oświetli to znajdujący się pod nią blat. Niestety kąt padania tego światła nie jest najlepszy, ponieważ będzie się odbijał od tego blatu w stronę naszych oczu. W przypadku blatów połyskliwych lub częściowo błyszczących będzie to odbicie mocno widoczne i po prostu będzie przeszkadzać. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest umieszczenie oświetlenia podszafkowego nie z tyłu przy ścianie, ale z przodu. Aby je zasłonić konieczna będzie dodatkowa listwa dekoracyjna montowana z przodu szafki. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie takich wiszących szafek kuchennych, które posiadają oświetlenie wmontowane w ich spód. Wtedy źródła światła schowane są za mleczną szybą będącą częścią szafki.
Oświetlenie wmontowane w spody szafek wiszących.
3. Oświetlenie dekoracyjne nad szafkami
Dopełnieniem systemów oświetleniowych w kuchni są małe lampki, zazwyczaj halogenowe lub LEDowe, instalowane nad szafkami. Takie źródła światła montowane są na krótkich wysięgnikach. Warto zamocować je pośrodku szafki wiszącej, tak by po jej otwarciu światło z lampki oświetlało jej wnętrze.
Poza oprawami na wysięgnikach stosuje się również oczka świetlne mocowane w specjalnie do tego celu przygotowanych wysuniętych nad szafką.
Dekoracyjne oświetlenie nad szafkami.
4. Oświetlenie „dyżurne”
Kuchnia przyciąga do siebie wielu domowników, o różnych porach. Nie ma w tym nic dziwnego, człowiek musi przecież jeść. Jeśli domownicy mają zwyczaj wieczorami co chwilę, wchodzić i wychodzić do kuchni warto wtedy pozostawić w niej włączoną małą lampkę. Funkcje tę może pełni któraś z lamp oświetlających blat pod szafką wiszącą. Może to być osobny plafon na ścianie. Może to być też ukryty pasek LED pod szafkami stojącymi. Takie oświetlenie ma za zadanie delikatnie oświetlić przestrzeń kuchni. Może też być połączone z detektorem ruchu i zapalać się tylko wtedy, gdy ktoś w niej przebywa.
Oświetlenie „dyżurne”.
Oświetlenie przy podłodze — ukryte w szafkach stojących.
Rozmieszczenie oświetlenia w kuchni a instalacja elektryczna
Rozkład mebli, zlewozmywaka, lodówki, płyty grzewczej, stołu, wyspy, blatów wpływa na rozmieszczenie i wybór punktów oświetleniowych. Do tych punktów konieczne jest doprowadzenie zasilania. Dlatego nie można planować oświetlenia bez znajomości rozkładu kuchni. Do tego rozkładu należy rozplanować oświetlenie i do niego rozprowadzenie instalacji elektrycznej. Dzięki temu każda lampa sufitowa, wisząca, plafon, paski LED, żarówka, dowolne źródło światła czy oprawa oświetleniowa będą miały zasilanie i włączniki w odpowiednich miejscach.
Oświetlenie LED do kuchni
Wnętrza kuchenne są coraz częściej oświetlane lampami LED. Zastępują one nie tylko tradycyjne żarówki, ale dzięki różnorodności form mogą być instalowane w meblach. Dzięki temu mogą być ukryte przed bezpośrednim wzrokiem. Oświetlenie LED jest bardzo efektywne. Kuchenne lampy LED mogą mieć różne wzory, kształty i rozmiary. Mogą więc pełnić różne funkcje. Od czasu rozwoju tej technologii można zauważyć wysyp produktów przeznaczonych do oświetlenia zawierających LED-y. Kuchenne oprawy oświetleniowe LED zapewniają też długi okres ich użytkowania.
Oświetlenie użytkowe całości.
Wizualizacje kuchni zostały zaprezentowane dzięki uprzejmości firmy Philips Lighting Poland.
Wymagania dotyczące poziomów natężenia oświetlenia znajdziesz w artykule: Natężenie oświetlenia- normy i wymagania dla domu, wartości lx.
Jeszcze kilka pytań i odpowiedzi
Jak zaprojektować oświetlenie w małej kuchni?
Zaprojektowanie oświetlenia w małej kuchni może być wyzwaniem. Na początku należy zastosować oświetlenie centralne jako główne źródło światła lub kilka punktów świetlnych nad szafkami. Jeśli kuchnia jest naprawdę mała, to być może jako oświetlenie ogólne wystarczy plafon lub kinkiet na ścianie. Poza tym warto też pomyśleć o oświetleniu zadaniowym, czyli takim, które ułatwia wykonywanie konkretnych czynności, np. oświetlenie blatu czy oświetlenie nad stołem.
Jaka lampa do kuchni będzie najlepsza?
Wybór lampy do kuchni zależy od wielu czynników jak na przykład rozmiar kuchni, styl aranżacji czy preferencje użytkownika. Często dobrym rozwiązaniem są lampy sufitowe, które zapewniają oświetlenie całej kuchni oraz dodatkowe oświetlenie punktowe, np. nad stołem, blatami, czy wyspą.
Jakie oświetlenie blatu kuchennego wybrać?
Do oświetlenia blatu kuchennego najczęściej wybierane jest oświetlenie podszafkowe. Dzięki niemu można precyzyjnie doświetlić obszar, na którym pracujemy. Oświetlenie blatu jest elementem oświetlenia zadaniowego w kuchni. Istotna z punktu widzenia obserwatora będzie jednak lokalizacja tego oświetlenia. Oświetlenie zainstalowane pod szafką przy ścianie będzie dawało cień w stronę obserwatora. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest przednia krawędź szafki. Należy jednak zadbać o to, by samo źródło światła było zasłonięte przed wzrokiem obserwatora, nie było widoczne.
Czy oświetlenie kuchni powinno być ciepłe, czy zimne?
Temperaturę barwy światła należy dostosować do przeznaczenia danego oświetlenia. Światło do kuchni, gdzie wykonywane są precyzyjne czynności, może być chłodniejsze. Niemniej warto podkreślić, że przy spożywaniu posiłków lepiej sprawdzi się światło cieplejsze. Dlatego należy się tu raczej kierować własnymi preferencjami. Natomiast na pewno trzeba zadbać, by w kuchni były stosowane źródła światła, które mają wysoki wskaźnik oddawania barw.
Jakie oświetlenie stosować przy stole w kuchni?
Najlepszym źródłem światła przy stole w kuchni będzie lampa wisząca, umieszczona bezpośrednio nad blatem stołu. Istotne jest to, aby umożliwiała ona regulację wysokości, by można było dostosować ją do swoich potrzeb. Opisywane oświetlenie stołu jest efektywne i funkcjonalne.
Jaki typ oświetlenia wybrać do kuchni – oświetlenie ledowe czy tradycyjne?
Oświetlenie LED jest energooszczędne i długotrwałe, co czyni je idealnym wyborem nie tylko dla kuchni. Można je stosować prawie wszędzie — jako oświetlenie główne, ale też jako oświetlenie blatu czy oświetlenie pod szafkami kuchennymi.
Jak poprawnie zaprojektować oświetlenie w kuchni?
Projektując oświetlenie w kuchni, trzeba pamiętać o kilku rodzajach oświetlenia: ogólnym (głównym), miejscowym (zadaniowym) i dekoracyjnym. Oświetlenie główne dostarcza światła do całej kuchni, zadaniowe ułatwia wykonywanie konkretnych czynności, natomiast dekoracyjne dodaje wnętrzu uroku. Warto też przewidzieć oświetlenie „dyżurne”, które może być realizowane np. przez obwód oświetlenia dekoracyjnego.
Czy warto stosować oświetlenie LED jako oświetlenie podszafkowe do kuchni?
Oświetlenie podszafkowe do kuchni to świetne miejsce na zastosowanie technologii LED. Szczególnie dobrze sprawdzą się tu taśmy LED, które mogą równomiernie oświetlić całą długość blatu. Takie światło jest energooszczędne i pozwala na precyzyjne doświetlenie powierzchni roboczych. Jest więc praktycznym i korzystnym wyborem.
Jakie oświetlenie nad wyspą w kuchni wybrać?
Oświetlenie nad wyspą w kuchni powinno być przede wszystkim funkcjonalne, ale i estetyczne. Możliwości jest wiele – od klasycznej lampy wiszącej, przez kilka małych lamp punktowych, po nowoczesne oświetlenie LED umieszczone bezpośrednio na suficie nad wyspą. Wybór zależy od preferencji i stylu kuchni.
Czy prawidłowe oświetlenie ma wpływ na funkcjonowanie kuchni?
Można tu jedynie przytaknąć. Odpowiednio zaprojektowane oświetlenie ma duże znaczenie w każdej kuchni. Prawidłowe oświetlenie ułatwia wykonywanie licznych czynności, podnosi komfort pracy i wpływa na podniesienie bezpieczeństwa wykonywanych czynności. Odpowiednio dobrane może nadać kuchni charakteru i ułatwić codzienne prace. Wybierając lampy i ich rozmieszczenie, warto zwrócić uwagę na takie czynniki jak: funkcja, estetyka i bezpieczeństwo. Oświetlenie to bardzo ważny element wyposażenia kuchni.
