Dobór oświetlenia do pomieszczenia – zasady ogólne

Dobór oświetlenia do pomieszczenia należy przeprowadzić biorąc pod uwagę kilka praktycznych zasad. Od tego zależy zarówno efekt w postaci odpowiedniej mocy oświetlenia w określonych miejscach jak i ogóle wrażenie wizualne wnętrza. Bez światła przecież nie będzie nic widać. Zobacz więc na, co warto wcześniej zwrócić uwagę, nad czym się zastanowić i pod jakim kątem należy je dobrać. Główne założenia doboru można przedstawić w kilku punktach.

Dobór oświetlenia do pomieszczenia

1. Zastosowane lampy muszą dawać odpowiednią ilość światła

Ta potrzebna ilość światła zmienia się jednak w zależności od czynności wykonywanych w pomieszczeniu. Mówimy wtedy o wymaganym natężeniu oświetlenia. Np. do czytania zalecany jest poziom 300 lx, a do czynności bardziej precyzyjnych, typu szycie, klejenie drobnych elementów 750 lx. Z kolei odpoczynek, czy oglądanie telewizji powinno odbywać się przy znacznie mniejszej ilości światła, rzędu kilkunastu do kilkudziesięciu luksów. Wskazane jest zatem nie ograniczanie się do jednego punktu oświetlającego pokój, lecz w zależności do potrzeb stosowanie kilku osobno załączanych np. żyrandol, dodatkowa lampa do oświetlenia pośredniego, kinkiety i lampy stojące do oświetlenia miejscowego.

2. Światło musi być funkcjonalne

Oznacza to takie zaprojektowanie rozmieszczenia punktów świetlnych, by spełniały swoje zadanie. Np. oświetlenie łazienki powinno być skoncentrowane na lustrze, bo tam wymagana jest największa precyzja przy makijażu twarzy. W kuchni z kolei nie wystarczy jedno centralne światło, bo stojąc przy zlewie lub blacie, który zazwyczaj jest przy ścianie, swoją osobą zasłanialibyśmy je i miejsce swojej pracy mielibyśmy w cieniu. Dlatego też stosuje się dodatkowe oświetlenie instalowane do wiszących szafek kuchennych. O funkcjonalności oświetlenia świadczy również możliwość jego sterowania. Obecnie możliwe jest wprowadzenie sterowania oświetlenia z pilota, zainstalowania detektorów ruchu, np. tak by zbliżając się do drzwi frontowych światło automatycznie zapalało się. Istnieją „inteligentne” oprawy, które jasność swojego świecenia dostosowują do ilości panującego oświetlenia dziennego. Rozwijająca się elektronika w coraz większym stopniu ułatwia życie człowieka.

3. Oświetlenie powinno być energooszczędne

Na rynku oświetleniowym jest coraz więcej opraw wyposażanych w świetlówki, źródła światła dające ponad czterokrotnie więcej światła, niż tradycyjne żarówki (przy tej samej mocy lampy). Należy tu rozgraniczyć świetlówki z elektronicznym i standardowym układem zapłonowym. Te z elektronicznym i ciepłym zapłonem (zazwyczaj droższe) mogą śmiało być stosowane w gospodarstwie domowym prawie wszędzie. Natomiast przy używaniu, tych z zapłonem standardowym lub elektronicznym i zimnym zapłonem (zazwyczaj tańsze), należy pamiętać, że istnieje silny związek między trwałością źródła a częstotliwością jego załączeń. Powinny być zatem stosowane tylko tam, gdzie światło świeci się stosunkowo długo i rzadko się je włącza i wyłącza.

Drugim rodzajem energooszczędnych źródeł światła są ledy. Ze względów na ich parametry wypierają świetlówki i mogą stanowić lepszą alternatywę. Niewątpliwą zaletą LEDów jest ich trwałość oraz słaba wrażliwość na częstotliwość załączeń. W sklepach dostępne są jednak ledy o bardzo zróżnicowanych parametrach. Dlatego przy ich zakupie trzeba zwracać szczególną uwagę na parametry, które są podawane na opakowaniu oraz na te, których na nim nie ma. Mam tu na myśli wskaźnik oddawania barw. O rodzajach źródeł światła i ich parametrach możesz przeczytać w osobnym artykule Rodzaje żarówek – halogeny, świetlówki, ledy. Natomiast o rodzajach oświetlenia w Rodzaje oświetlenia wykorzystywane w domu.

4. Forma opraw oświetleniowych winna być dostosowana do aranżacji wnętrza, do stylu panującego w domu

Wzornictwo i stylistyka opraw oświetleniowych powinna harmonizować z klimatem stworzonym przez gospodarza domu. Jego dom jest przecież jego wizytówką. Należy tu jeszcze dodać, że najnowsze technologie związane z led-ami dają możliwość wkomponowania źródeł światła w meble, sufity, ściany itp. Można więc łączyć funkcje różnych obiektów. Światło może pochodzić nie tylko z osobnej lampy.

5. Oświetlenie musi byś dostosowane do „kieszeni” właściciela

Należy jednak zdawać sobie sprawę, że niska cena przeważnie wynika z niskiej jakości zastosowanych komponentów do wyprodukowania sprzętu oświetleniowego, co determinuje m.in. jego jakość, trwałość i wydajność. Z drugiej strony cena sprzętu powinna być uzasadniona korzyściami i zaletami danego produktu. W przypadku wyboru źródeł światła warto zwrócić uwagę na ich parametry.

Biorąc powyższe pod uwagę, dobór oświetlenia do pomieszczenia powinniśmy rozpatrzyć pod kątem stworzenia oświetlenia trojakiego rodzaju: oświetlenia ogólnego, miejscowego i dekoracyjnego. W różnych pomieszczeniach inny rodzaj oświetlenia będzie dominujący lub okaże się, że w konkretnym wnętrzu będzie potrzeba stworzenia wszystkich trzech systemów oświetleniowych. Nie jest też wykluczone, by funkcja dekoracyjna była też połączona z funkcją oświetlenia ogólnego lub miejscowego. Zawsze punktem wyjścia jest przeznaczenie danego wnętrza i czynności w nim wykonywane. Przede wszystkim trzeba dokładnie wiedzieć, co się chce osiągnąć. Wtedy można przystępować do właściwego doboru oświetlenia.

Dodatkowa uwaga:

Należy też pamiętać, że oświetlenie jest ściśle związane z zasilaniem i do każdego punktu oświetleniowego musi zostać doprowadzony przewód zasilający. Gdy przeprowadzamy remont mieszkania, warto się dobrze zastanowić, czy przy tej okazji nie powinniśmy poprowadzić dodatkowych przewodów, wyłączników lub dodać kilka gniazdek. To samo tyczy się oświetlenia zewnętrznego domu. Tu instalacja zasilająca powinna być najlepiej zaplanowana już na etapie projektowania domu.

Teraz już tylko od nas samych zależy, jak będziemy się czuć w naszych domach. Troska o odpowiednie oświetlenie to również dbanie o nasze zdrowie.